Lalish Theaterlabor, Centrum Badań Teatralnych i Performatywno-Kulturowych (Wiedeń, Austria) 

Występują: Nigar Hasib i Shamal Amin

“Mój teatr jest rzeką, która płynie poprzez światy”

Shamal Amin

W obrębie projektu badawczego Bez cienia (2006-2009) i badań w ramach “Pieśń jako Źródło”, teatr Lalish Theaterlabor poświęca swoją pracę – w procesie tworzenia spektaklu – zapomnianym w dzisiejszych czasach, archeologicznym w swej istocie poszukiwaniom ludzkiego głosu, jego źródeł kulturowych i indywidualnych oraz jego bezpośrednich wpływów. 

Nigar Hasib i Shamal Amin poszukują oryginalnego i bezpośredniego języka artystycznego, wykraczającego poza konwencjonalny symbolizm lingwistyczny. Ten nowy, nie-lingwistyczny język składa się z sylab, dźwięków, tonów oraz innych możliwych środków wokalnego wyrazu, zaczerpniętych z różnorakich kultur. Wszystko to prowadzi do nowego sposobu komunikacji w obrębie spektaklu, jak również do wyjątkowej pracy nad eksperymentalnymi technikami autorskimi w zakresie głosu i śpiewu. Głosy i pieśni stają się źródłem rytmów, fizycznej obecności, a także źródłem akcji. 

Shamal Amin trafnie nazwał tę nową fazę pracy Lalish Theaterlabor „Przebudzeniem abstrakcyjnej podniosłości”: „Stwarzamy płynną przestrzeń, w której głosy i pieśni przeistaczają się w przyjemność. Głosy przypominają działania, które nieustanne pozwalają nam odkrywać coś nowego”. 

A zatem, ten nowy, nie-lingwistyczny język – w performatywnym aspekcie pracy Lalish Theaterlabor – różni się zasadniczo od współczesnych tak zwanych języków artystycznych światowego teatru, który głównie zmaga się z bezpośrednim przedstawianiem rzeczy, tematów i historii. Shamal Amin i Nigar Hasib zawsze starają się najpierw zbudować pustą przestrzeń, która później wypełniana jest głosem i ruchem. W przestrzeni tej otoczenie przeistacza się w przestrzeń rytualną – „wszędzie i nigdzie”, a czas zmienia się w „zawsze i nigdy” – w czas rytualny.

Pieśni i głosy nie służą tu pogłębianiu akcji dramatycznej czy łączeniu pojedynczych scen ani też wyrażaniu tematu pieśni. Nie są też pieśniami śpiewanym przy specjalnych okazjach lub w określonej sytuacji. „Pieśń jako Źródło” teatru Lalish Theaterlabor wykracza poza wszelkie te ograniczenia i dekomponuje ich techniki.   

Nigar Hasib tak opisuje ten proces: „Pieśni tworzą nasze akcje, ale nasze akcje nie stanowią leksykalnej interpretacji naszych pieśni. Dlatego też każda pieśń, każde działanie wokalne wytycza własne precyzyjne partytury ruchu ciała. Ciało oddziałuje bezpośrednio z „życiem dźwięków” i jego działania stają się organiczne, a nie czysto techniczne. W ten sposób działania ciała nie uzupełniają głosu, ani głos nie uzupełnia działań ciała, lecz stwarzają one wspólną całość, i ta jedność stanowi pierwotne źródło ekspresji”. 

Bez cienia prezentowane było jako „work in progress” na różnych etapach w latach 2006-2008 w Austrii oraz na międzynarodowych festiwalach teatralnych i muzycznych w Japonii, Grecji, Kosowie, na Ukrainie i w Egipcie.