logo Rok Grotowskiego 2009
Instytut Grotowskiego
  • Polish
  • English
Mecenat

Wrocław Europejską Stolicą Kultury 2016


Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Richard Schechner

Richard Schechner

Urodził się w 1934 roku w Newark w stanie New Jersey. Profesor uniwersytecki, performatyk, wydawca, krytyk i reżyser – jedna z najwybitniejszych osobowości amerykańskiego teatru eksperymentalnego. W 1967 roku założył w Nowym Jorku teatr awangardowy The Performance Group, z którym zrealizował głośne przedstawienia Commune oraz Dionysus in ‘69. Dionysus in ‘69 – nowatorska adaptacja Bachantek Eurypidesa – należy do sztandarowych dzieł amerykańskiej awangardy teatralnej, proklamującej wolność ducha i ciała oraz protestującej przeciwko skostniałym normom społecznym. Praca nad przedstawieniem rozpoczęła się pod wpływem warsztatów prowadzonych na Uniwersytecie Nowojorskim przez Jerzego Grotowskiego i Ryszarda Cieślaka (1967), w których Schechner uczestniczył jako wykładowca tej uczelni.

 

Wraz z Performance Group Schechner zrealizował także między innymi przedstawienia Matka Courage i jej dzieci oraz Oedipus.  Obecnie kieruje zespołem East Coast Artists, gdzie wystawił między innymi Faust/gastronome, Trzy siostry i Hamleta. Poza Stanami Zjednoczonymi reżyseruje, wykłada i prowadzi warsztaty w Azji, Afryce, Europie, Australii i krajach Ameryki Północnej i Południowej.

 

Richard Schechner jest profesorem performatyki w Tisch School of the Arts na Uniwersytecie Nowojorskim. Performatyka bada teatr, przedstawienie, taniec i obrzęd, korzystając ze zdobyczy antropologii, historii, socjologii, semiotyki, architektury i teatrologii. Dyscyplina ta koncentruje się na wzajemnych relacjach performansu kulturowego i zjawisk życia codziennego, zgłębia napięcia i sprzeczności we współczesnym świecie.

 

Schechner jest wydawcą kwartalnika „TDR: The Journal of Performance Studies”, a także autorem książek: Public Domain: Essays on the Theater (1969), Environmental Theater (1973), The End of Humanism (1982), Between Theater and Anthropology (1985), Performance Theory (1988), The Future of Ritual (1993) (wyd. pol. Przyszłość rytuału, przeł. Tomasz Kubikowski, Volumen, Warszawa 2000) oraz Performance Studies: an Introduction (2002, 2 wyd. 2006, wydanie polskie nakładem Ośrodka Grotowskiego w przekładzie Tomasza Kubikowskiego Performatyka: wstęp, 2006), które były tłumaczone na wiele języków, w tym – oprócz polskiego – na: chiński, farsi, francuski, hiszpański, japoński, koreański, niemiecki, serbsko-chorwacki, węgierski i włoski.

 

Razem z Lisą Wolford Schechner zredagował najważniejszą w języku angielskim antologię tekstów poświęconą Jerzemu Grotowskiemu The Grotowski Sourcebook (1997, 2 wyd. poprawione 2001). Jest redaktorem naczelnym serii „Worlds of Performance” wydawnictwa Routledge oraz członkiem rad naukowych Fundacji Fulbrighta i Guggenheima. Wyróżniony został doktoratami honoris causa przez Instytut Sztuk Pięknych w Hawanie oraz Akademię Teatralną w Szanghaju, gdzie w 2005 roku zainaugurował działalność Schechner Center for Performance Studies.

 

Związki Richarda Schechnera z kulturą polską, zapoczątkowane spotkaniem z Jerzym Grotowskim, obejmują także twórcze relacje z Janem Kottem, Konradem Swinarskim, Kazimierzem Braunem oraz Włodzimierzem Staniewskim. W 2002 roku podczas VII Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Konfrontacje Teatralne w Lublinie, Schechner zaprezentował fragmenty Czekając na Godota Becketta i wziął udział w dyskusji z tłumaczem jego dzieł, Antonim Liberą, na temat granic ingerencji reżysera w tekst literacki. Dziadek Schechnera ze strony ojca był emigrantem z Polski.

 

Zob. www.drama.tisch.nyu.edu